Uyku bozuklukları, başta uykusuzluk ve uyku apnesi olmak üzere pek çok hastalığı bünyesinde bulunduran ve toplumda oldukça sık gözlenen hastalıklar topluluğudur. Sağlıklı bir insan günlük yaşamının 3’te birini uykuda geçirir. Hem mental hem de fiziksel olarak sağlıklı bir yaşam için düzenli ve kaliteli uykunun önemine değinen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Baran Balcan, uyku bozuklukları ve çözüm yollarıyla ilgili şu bilgileri verdi:
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Baran Balcan
Çok ciddi bir sorundur
Uyku bozuklukları, kişilerin uyanık olduğu saatlerde konsantrasyon kayıpları, halüsinasyonlar, depresif duygudurum, yaşam kalitesinde bozulma gibi pek çok sorunu beraberinde getirebilir. Uykusuzluk ya da uykudan verim alamamak, yukarıda bahsettiklerimiz de göz önüne alındığında, oldukça ciddi bir sorundur. Öncelikle uykusuzluğun ciddi bir sorun olduğu kişinin kendisi tarafından anlaşılmalı, bu sorun kabul edilmeli ve sonra da profesyonel bir destek alınmalıdır.
Uyku kalitesini artırma yolları
■ Yaşamı etkileyen çok ciddi bir hadise olmadığı sürece, her gün aynı saatte yatağa girin. Sabah aynı saate uyanın.
■ Hiçbir şekilde kanepede ya da koltukta televizyon izlerken, kitap okurken uyuyakalıp yatak dışında bir yerde uyumayın.
■ Yatağa girme saatinden birkaç saat öncesinde mutlaka ılık bir duş alın, sonra uyuyun.
■ Uyumadan önce yediğiniz yemek ile uyku arasında en az 2 saat olmasına dikkat edin. Reflü yapabilecek aşırı yağlı yemeklerden kaçının.
■ Gün içerisinde çay, kahve ve asitli içeceklerin tüketimini en aza indirin.
■ Yatak odanızda cep telefonu, televizyon gibi teknolojik aletleri bulundurmayın. Odayı uyku öncesi havalandırın. Isısına ve nemine dikkat edin. Melatonin hormonu salgılanması için gece lambası kullanmayın. Karanlıkta salgılanan bu hormon, kişiyi çeşitli hastalıklara karşı korumakla birlikte kansere karşı da kalkan görevi görür.
Nedeni tespit edilmeli
Öncelikle uykusuzluğun kaynağının psikolojik olup olmadığı belirlenmelidir. Psikolojik bir sebep varsa, mutlaka psikiyatristten yardım alınmalı. Ancak altta yatan psikolojik bir sorun yoksa, bu aşamada uyku bozuklukları konusunda uzman doktorlara başvurulmalı, sonuç olarak altta yatan hadiseye göre bir tedavi şekli belirlenir.
Bitkisel de olsa ilaç kullanılmamalı
Özellikle bu sorunu yaşayan kişiler, doktor tavsiyesi almadan, kulaktan dolma bilgilerle uykusuzluğa iyi geldiği iddia edilen pek çok bitkisel ve bitkisel olmayan ilaçları kullanmaktadır. Uykusuzluk için kullanılacak ilaçlar, doğal uyku hormonu da dahil olmak üzere, mutlaka doktor tarafından onaylanmalı, sonrasında hasta tarafından kullanılmalıdır. Gelişigüzel kullanılacak ilaçlar uykusuzluktan daha ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir.
Bu evreler çok önemli
Ortalama 8 saatlik bir uyku, başta yüzeyel uyku, derin uyku ve REM uykusu (hızlı göz hareketlerinin gözlendiği, vücuttaki tüm kasların gevşediği ve rüya gördüğümüz evre) olmak üzere, çeşitli evrelerden oluşmaktadır. Sağlıklı bir uykudan söz edebilmek için kişilerin uyku esnasında bu evrelerin her birini yeterli miktarda yaşaması gerekir.
Hangi hastalıklara yol açabilir?
Uyku bozuklukları birçok hastalıkları beraberinde getirir. Öncelik sıralaması yaparsak; depresyon, yaygın kaygı, anksiyete bozukluğu, konsantrasyon kaybı görülürken, sağlıklı uyku uyumayanların iş kazaları da yaşadığını gözlemlediğimiz oluyor. Bu kişilerde ilerleyen süreçte; kardiyovasküler hastalıklar dediğimiz yüksek tansiyon, kalp ritm bozukluğu, koroner kalp hastalıkları ve bozulmuş glikoz toleransı gibi sorunlarla sık sık karşılaşıyoruz.
Ne zaman doktora başvurulmalı?
Horlama, apne, gündüz aşırı uykululuk hali gibi sorunlar yaşayan kişilerin mutlaka Uyku Bozuklukları Kliniği’ne başvurması gerekir.
