ABD’nin dahil olmasıyla gerilim büyüyor: İran-İsrail çatışmalarının ilk 10 gün bilançosu

“`html

İsrail, 13 Haziran sabahı İran’a karşı başlattığı ‘Yükselen Aslan’ operasyonu ile Ortadoğu’yu tansiyonu yüksek bir bölge haline getirdi. İlk beş gün içerisinde çok sayıda can kaybı ve diplomatik çalkantılar yaşanırken, dünya genelinde sadece gelişmeleri takip etmekle yetinen bir izleyici kitlesi oluştu.

İran Sağlık Bakan Yardımcısı Abdurrahman Rustemiyan, 21 Haziran itibariyle İsrail’in saldırılarında hayatını kaybeden sivil sayısının 430‘a, yaralı sayısının ise 3 bin 500‘e ulaştığını açıkladı. Öte yandan, İsrail tarafından 25 kişinin öldüğü açıklandı.

İşte gün gün gelişen İsrail-İran çatışmaları ve dikkat çeken ayrıntılar:

13 Haziran

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Yükselen Aslan adını verdiği saldırının “uzun bir süre” devam edeceği ve “İran’ın İsrail için oluşturduğu tehdidi etkisiz hale getirmeyi” hedeflediğini açıkladı.

İsrail, İran’ın nükleer tesislerine yönelik büyük ölçekli hava saldırıları başlattı. 200’den fazla uçak, Natanz, Tahran, Tebriz ve Hümadan bölgelerine saldırılar düzenledi.

Doğal olarak, İran’ın en önemli nükleer zenginleştirme tesisi olan Natanz’a yönelik bu saldırılarda ciddi hasar meydana gelmediği ve radyasyon sızıntısının yaşanmadığı açıklandı.

Bu saldırılarda toplamda 6 nükleer bilim insanı hayatını kaybetti.

İran Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı Selami ile İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri saldırılar sırasında yaşamını yitirdi.

İran Dışişleri Bakanlığı, saldırılardan ötürü ABD’yi sorumlu tuttu.

İran, ABD ile nükleer müzakerelerin durdurulduğunu bildirdi.

ABD Başkanı Trump, “İran’a anlaşma yapması için birçok kez fırsat tanıdım” diyerek İran’ı “bir an önce anlaşma yapmaya” çağırdı.

İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, “İran’ın tepkisi İsrail’i pişman edecek” sözlerini dile getirdi.

14 Haziran

İran, İsrail’in saldırılarına füze ve İHA’larla karşılık vermeye başladı.

İsrail Savunma Kuvvetleri, İran’ın misilleme saldırıları sonrasında, ‘İsrail’deki sivil halkın verdiği tepkilerle büyük bir yıkım yaşanmasına rağmen can kaybının düşük kaldığını’ ifade etti.

İran’ın nükleer altyapıları ve başkenti Tahran, İsrail’in hedef listesinde yer aldı.

Resmi kaynaklardan yapılan açıklamalara göre, İsrail saldırılarında iki İranlı komutan yardımcısının hayatını kaybettiği bildirildi.

İran devlet televizyonu, İsrail’in Tahran’a düzenlediği saldırılarda 20’si çocuk olmak üzere en az 60 can kaybı yaşandığını aktardı.

İsrail Başbakanlık Ofisi, İran’a yönelik operasyonun genişletileceğini duyurdu.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, İran’ın saldırılarına devam etmesi durumunda Tahran’ı “yakmakla” tehdit etti.

İsrail, İran’a ait dokuz nükleer uzmanı’nın öldürüldüğünü açıkladı.

İsrail, toplamda 3 can kaybı ve 91 yaralı bildirdi.

15 Haziran

İran, İsrail’e yeni füze saldırıları düzenledi ve birçok hedefi vurdu.

İran lideri Ayetullah Ali Hamaney, ‘balistik füze saldırıların yeniden başlatıldığını’ belirtti ve “çaresiz kalacaksınız” ifadesini kullandı.

İddialara göre, İsrail son 48 saat içinde Trump yönetiminden İran’ın nükleer programını devre dışı bırakmak için müdahale talep etti, ancak bu istek kabul edilmedi.

İran füzeleri, İsrail’deki Weizmann Bilim Enstitüsü’ne büyük zarar verdi.

Husiler, Tel Aviv’e yönelik olarak birkaç füze saldırısı düzenlediklerini duyurdular.

ABD Başkanı Trump, ülkesinin İran’a yönelik saldırılarla hiçbir ilgisi bulunmadığını belirtti.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ABD’nin saldırılara katılmadığına dair mesajlar aldıklarını belirtse de buna inanmadıklarını ifade etti.

İsrail, İran’ın saldırılarında toplam 13 ölü ve 380 yaralı verildiğini duyurdu.

İran Dışişleri Bakanlığı, bakanlığa ait hizmet binalarının birinin saldırıda vurulduğunu belirtti.

İran Sağlık Bakanlığı, İsrail saldırılarında ölenlerin sayısının 224’e, yaralıların sayısının ise 1,277’ye yükseldiğini açıkladı.

16 Haziran

İsrail, İran devlet televizyonu binası üzerine saldırı gerçekleştirdi.

İran, bu saldırılar sonucunda Devrim Muhafızları İstihbarat Kurumu Başkanı Muhammed Kazımi ve yardımcısının yaşamını yitirdiğini bildirdi.

Trump, sosyal medya platformu Truth Social’da, “İran ve İsrail bir anlaşmaya varmalı” diyerek, “yakın zamanda barışın geleceğini” ifade etti.

Pezeşkiyan, İran’ın nükleer silah geliştirme niyetinde olmadığını ama nükleer enerji ve araştırma hakkına devam edeceğini belirtti.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, sosyal medyadan yaptığı paylaşımda, ‘Tahran halkının bu yaptığı eylemlerin bedelini ödeyeceğini’ ifade etti.

17 Haziran

İran Devrim Muhafızları, bir askeri istihbarat merkezini ve MOSSAD üssünü hedef aldığını açıkladı.

İsrail saldırılarında Hatemü’l-Enbiya Merkez Karargahı komutanı Ali Şadmani gibi önemli isimlerin öldürüldüğü belirtildi.

İsrail, Han Yunus’ta insanlara yardım götüren Filistinlileri hedef aldı; bu saldırılarda en az 45 kişi yaşamını yitirdi.

Trump, G7 toplantısı için Kanada’da bulunan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, “İsrail ile İran arasında bir ateşkes için erkenden ayrıldığını” yalanladı.

Dünya genelinden birçok ülke, İsrail ve İran arasındaki tırmanan çatışmanın güvenlik durumunu tehdit etmesi nedeniyle vatandaşlarına seyahat uyarısında bulundu.

Türkiye’nin de yer aldığı 20 ülke, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarını durdurmasını ve barış müzakerelerine başlamasını talep etti.

İsrail Savunma Bakanı Katz, Tahran’daki stratejik hedeflere yönelik saldırılara devam edeceğini açıkladı.

İran medyası, MOSSAD’a yönelik gerçekleştirilen saldırılarda birçok üst düzey subayın öldürüldüğünü öne sürdü.

ABD Başkanı Trump, İran hava sahasının kontrol altında olduğunu ve Hamaney’e ‘nerede saklandığını biliyoruz’ uyarısında bulundu.

Tahran’da ilk kez savaş uçakları görüldü.

ABD medyası, Trump’ın İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırılarına katılmayı düşündüğünü iddia etti.

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, X platformunda “Siyonistlerle asla anlaşmayacağız” ifadelerini kullandı.

İran Devrim Muhafızları, İsrail hava sahasında kontrol sağladıklarını açıkladı.

18 Haziran

İran hava savunma sistemleri, sabah saatlerinde başlayan İsrail’in füze saldırılarına karşılık verirken, bazı bölgelerde yangınlar çıktı. En az iki füze Kudüs’e ve Tel Aviv yakınlarındaki Şaron bölgesine düştü.

İsrail, Tahran’ın kuzeydoğusundaki İmam Hüseyin Üniversitesi’ne ve İran’ın başkentindeki bir santrifüj üretim tesisine saldırılar gerçekleştirdi.

İsrail hükümetinin açıkladığı verilere göre, İran’ın düzenlediği füze saldırıları sonrası 800’den fazla kişi yaralandı.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar, BM Güvenlik Konseyi’ne, İran’ın ülkesine yönelik ‘stratejik bir planı’ bulunduğuna dair mektup iletti.

İran, Trump’ın “koşulsuz teslim” ifadeleri üzerine hipersonik füzeleri ateşledi.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, ‘TESA Kerec Atölyesi’ ve ‘Tahran Araştırma Merkezi’nin hedef alındığını açıkladı.

Hamaney, ABD’nin İran ve İsrail çatışmalarına müdahalede bulunmasının Washington için ‘geri dönülemez hasara’ yol açacağını söyledi.

İsrail ordusu, Tahran’ın doğu ve kuzeyinde askeri hedeflere yönelik saldırılarını artırdığını duyurdu.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, ordunun Tahran’daki bir güvenlik karargahını yok ettiğini açıkladı.

İsrail savaş uçakları, İran’ın kuzeybatısında bulunan Meysami Üssü’ne yönelik hava saldırısı düzenledi.

ABD’nin Orta Doğu’ya üçüncü bir uçak gemisi Gerald Ford’un gönderildiği ifade ediliyor.

İran, İsrail’e yönelik hipersonik Hürremşehr balistik füzeleri kullanmaya başladı.

İsrail ordusu, İran’ın başkentine yönelik hava saldırılarına devam etmektedir.

19 Haziran

İran, 20’den fazla füze fırlatırken, İsrail’de sirenler çalmaya başladı. Füzelerden biri Be’er Sheva’daki Soroka Hastanesi‘ne isabet etti.

İran, açıklamalarında asıl hedefinin hastane değil, İsrail Ordusu’na bağlı C4I (iletişim ve siber operasyonlar) merkezi olduğunu ve hedefin Gav Yam Teknoloji Parkı’ndaki istihbarat kampı olduğunu bildirdi.

Füzelerden biri ayrıca İsrail’in değerli taşlar borsası binasının yakınına düştü.

İsrail ordusu, Arak-Hundab’daki ağır su reaktörünün bulunduğu bölgeye saldırdı.

Küresel İnsan Hakları Aktivistleri grubu, İran’daki can kaybı sayısının 639’dan fazla olduğunu açıkladı.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Soroka hastanesine düzenlenen füzeli saldırılardan Hamaney’i sorumlu tutacaklarını bildirdi.

ABD, İran’daki vatandaşlarına ‘acil tahliye‘ çağrısı yaptı.

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Trump’a verdiği yanıtta, “ABD müdahalesi, ‘telafisi mümkün olmayan hasara’ yol açar” dedi.

İsrail Sağlık Bakanlığı, 19 Haziran sabahı İran’ın saldırılarında 271 kişinin yaralandığını bildirdi.

Beyaz Saray, açıklamasında, Trump’ın İran ile ilgili kararını iki hafta içinde vereceğini belirtti.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin danışmanı, birkaç gün önce Arakçi’ye yönelik suikast girişimi gerçekleştiğini ve bunun İran Devrim Muhafızları tarafından engellendiğini ifade etti.

20 Haziran

İsrail’in saldırıları sonucunda Doğu Azerbaycan eyaletinde 3 Devrim Muhafızı askeri yaşamını yitirdi.

İsrail Hava Kuvvetleri, İran’ın başkenti Tahran’da bir nükleer tesisin yanı sıra çok sayıda askeri hedefe saldırdı.

Bir İran füzesi, İsrail’in güneyinde Beerşeba kentindeki Microsoft ofislerinin bulunduğu binaya isabet etti.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, İran’ın Arak kenti yakınlarında inşa edilen nükleer tesisine yönelik saldırılarda ‘kilit binaların’ hasar aldığını bildirdi.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, saldırılar devam ederken İran’ın kimse ile görüşmeye hazır olmadığını belirtti.

ABD, askeri unsurlarını Akdeniz, Kızıldeniz ve Arap Körfezi’nde artırdığı bilgilerini paylaştı. En eski uçak gemisi USS Nimitz Orta Doğu’ya doğru ilerliyor.

İran Kızılayı, İsrail saldırılarında 5 hastanenin hasar gördüğünü açıkladı.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Tahran’a yönelik saldırıları yoğunlaştırdığı söyledi ve Tahran’ın toplu tahliyesinin gerekliliğine dikkat çekti.

İsrail Ordusu, İran’ın merkez ve batı bölgelerinde bulunan askeri tesislere yönelik yeni saldırılara başladı.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Rafael Mariano Grossi, “Nükleer tesislere kesinlikle saldırı olmamalıdır” diyerek uyarıda bulundu.

ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın nükleer anlaşmayı kabul edip etmeyeceğine karar vermek için ‘maksimum’ iki haftası olduğunu söyledi.

21 Haziran

İran Dışişleri Bakanı Arakçi, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısına katılmak üzere İstanbul’a gitti.

İran Sağlık Bakanlığı, İsrail’in saldırılarında hayatını kaybeden sivil sayısının 430’a, yaralı sayısının 3,500’e çıktığını belirtti.

İsrail, İsfahan’daki nükleertesislerine yönelik saldırılarda bulundu.

İran İHA’sı, Demir Kubbe’yi delmeyi başardı ve Hayfa’da bir evi hedef aldı.

İsrail Ordusu, İran’a yönelik yaptığı gece saldırılarda iki önemli ismi, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü komutanı Said İzadi ve insansız hava aracı (İHA) tümen komutanı Emin Pur Cudaki‘yi öldürdü.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmeyi değerlendirdi ve İran’ın nükleer programı için Avrupa ülkeleri ile müzakerelerin hızlandırılması konusunda uzlaştıklarını aktardı.

İsrail Ordusu, 30 savaş uçağı ve 50’den fazla mühimmatla İran’ın güneybatısındaki Ahvaz bölgesindeki askeri hedeflere saldırdıklarını bildirdi.

22 Haziran

ABD, İran’ın İsfahan, Fordo ve Natanz nükleer tesislerine yönelik B2 bombardıman uçakları ile sert mühimmat kullanarak saldırılar düzenledi.

ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine saldırmasının ardından İran, 22 Haziran sabahında İsrail’e yönelik füzeli saldırılar gerçekleştirdi.

İsrail’in hava savunmasını aşan füzeler, Tel Aviv ve Hayfa’yı vurdu.

İran, ilk defa Hayber füzesi kullandığını duyurdu.

İran, BM Güvenlik Konseyi’nden acil oturum talep etti.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) 23 Haziran’da acil toplanma kararı aldı.

İngiltere, ABD’nin İran nükleer tesislerine yönelik saldırılarından haberdar olduklarını ancak saldırılara katılmadıklarını duyurdu.

İran Dışişleri Bakanı Arakçi, İstanbul’dan Moskova’ya gitti ve Arakçi’nin bugün Putin ile görüşmesi bekleniyor.

Pentagon, İran’a yönelik saldırılarında B2 bombardıman uçakları ve MOP (büyük mühimmat delici) bombalarının ilk kez kullanıldığını açıkladı.

İran Meclisi, Hürmüz Boğazı‘nın kapatılmasına onay verdi.

BM Güvenlik Konseyi acil toplantı kararı aldı.

ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya hesabında İran ile ilgili ‘MIGA’ paylaşımında bulundu. Trump, “Rejim Değişikliği terimi siyasal olarak doğru değil ancak mevcut İran rejimi İran’ı yeniden büyük yapamıyorsa, neden bir rejim değişikliği olmasın?” ifadelerini kullandı.

“`